Chúng mình cùng tìm hiểu về Tết Nguyên Đán
TẾT NGUYÊN ĐÁN - NÉT ĐẸP VĂN HÓA CỦA NGƯỜI VIỆT
Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất của người Việt Nam. Đây là thời điểm bắt đầu cho năm mới với hi vọng về mọi sự may mắn, tốt lành. Trong những ngày Tết, các gia đình sum họp bên nhau cùng thăm hỏi người thân, mừng tuổi và thờ cúng Tổ tiên. Theo phong tục người Việt, Tết được tính từ ngày 23 tháng Chạp (23 tháng 12 âm lịch ).
1. Lễ đưa Ông Táo về trời ( 23 tháng Chạp)
Người Việt tin rằng, hàng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc trong gia đình với Ngọc Hoàng và đến giao thừa thì Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa.
Lễ cúng Táo Quân gồm hương, nến, hoa quả, vàng mã, hai mũ đàn ông, một mũ đàn bà ….và bao giờ cũng phải có cá chép (cá chép thật hoặc cá chép giấy)
2. Sắm Tết
Sau ngày 23 tháng Chạp, mọi người bắt đầu bận rộn với việc đi mua sắm hàng hóa chuẩn bị cho Tết .Vào những ngày này, người đi chợ đông hơn. Chợ hoa rực rỡ sắc màu xuất hiện ở nhiều nơi. Người ta đến chợ không chỉ để mua sắm hàng hóa mà còn để xem chợ, ngắm hoa...
Chợ Tết xưa
Chợ Hoa Tết Hà Nội
3.Trang trí ngày Tết
Người Việt Nam rất coi trọng việc trang trí, bày biện trong ngày Tết. Tùy vào điều kiện của mỗi gia đình mà sự bày biện, trang trí có khác nhau nhưng tất cả đều thể hiện mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới.
Sắp dọn bàn thờ chuẩn bị đón Tết là bày tỏ lòng thành với Tổ tiên.
Mâm ngũ quả là một mâm trái cây có chừng năm thứ trái cây khác nhau được trình bày đẹp mắt, thể hiện nguyện ước của gia chủ qua tên gọi, màu sắc và cách sắp xếp của chúng.
“Câu đối đỏ” vừa để trang hoàng nhà cửa vừa để thưởng xuân. Nội dung câu đối thể hiện quan điểm sống của gia chủ.
Cây Nêu là một cây tre cao chừng 5- 6 mét. Ở ngọn thường treo nhiều thứ để xua đuổi ma quỷ hoặc trừ những điều không may. Cây Nêu thường được dựng vào ngày 23 tháng Chạp, là ngày Táo Quân về trời vì từ ngày này đến giao thừa vắng mặt Táo Quân, ma quỷ nhân cơ hội về quấy nhiễu nên phải trồng cây nêu trừ tà.
Miền Bắc thường chọn cành đào để cắm trên bàn thờ hoặc để trang trí trong nhà. Màu đỏ thắm tượng trưng cho sự may mắn.
Miền Trung và miền Nam thường chơi mai vàng trong ngày Tết. Màu vàng tượng trưng cho sự cao thượng, vinh hiển, giàu sang.
4. Những món ăn cổ truyền ngày Tết
Thành ngữ Việt Nam có câu “Đói giỗ cha, no ba ngày Tết”. Tết đến, dù nghèo khó đến đâu người ta cũng cố xoay xở để có đủ ăn trong ba ngày Tết, sao cho “già được bát canh, trẻ có manh áo mới”.
Bánh chưng, món ăn không thể thiếu vào ngày Tết
Ngày Tết, trên bàn thờ của các gia đình bao giờ cũng có hộp mứt thắp hương và để đãi thực khách khi đến chơi nhà.
Một mâm cỗ Tết với những món ăn quen thuộc: thịt gà, giò, canh bóng, dưa hành…. và bánh chưng.
5. Ngày Tất niên (29 tháng Chạp hoặc 30 tháng Chạp)
Đây là ngày cuối cùng của năm cũ, là ngày gia đình sum họp với nhau để ăn bữa cơm Tất niên. Con cháu có đi làm ăn nơi xa cũng nhớ ngày Tết về quy tụ cùng gia đình.
Một cụ già mặc áo the kính cẩn làm lễ cúng Tất niên.
Niềm vui của cả gia đình được sum họp trong ngày Tất niên
6. Đêm giao thừa
Giao thừa là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới.Trong thời khắc giao thừa, mọi người thường dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất. Để ghi nhận thời khắc này, người ta thường làm lễ cúng giao thừa.
Lễ cúng giao thừa (hay lễ trừ tịch) là lễ cúng để đem bỏ hết những điều xấu của năm cũ sắp qua, đón những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến.
Mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời
Cúng gia tiên tại bàn thờ trong nhà
7. Ba ngày tân niên và phong tục mừng tuổi:
Phong tục xưa quan niệm: “Mồng 1 tết cha, mồng 2 tết mẹ, mồng 3 tết thầy”.Ngày mồng 1 tháng Giêng được coi là ngày quan trọng nhất trong dịp Tết. Sáng sớm, người Việt không ra khỏi nhà mà chỉ bày cỗ cúng, ăn cỗ và chúc tụng nhau trong nội bộ gia đình. Sau đó, họ đến chúc Tết họ hàng bên nội và đến nhà tộc trưởng để lễ Tổ tiên. Ngày mồng 2 tháng Giêng, ở mỗi gia đình cũng có những hoạt động cúng lễ; sau đó, người ta đến chúc Tết họ hàng bên ngoại. Ngày mồng 3 tháng Giêng, các học trò thường đến chúc Tết thầy dạy học.
Lễ Tổ tiên trong ngày Tết
Con cháu đến chúc Tết ông bà, bố mẹ.
Dịp Tết cũng là dịp mọi người đến thăm hỏi bạn bè, họ hàng, hàng xóm để chúc nhau những điều tốt lành. Điều đó giúp cho tình cảm của mọi người thêm gắn bó. Vào dịp này, người ta cũng tặng nhau tiền bỏ trong bao giấy đỏ như một lời chúc may mắn. Tiền tặng nhau trong ngày Tết gọi là tiền mở hàng, tiền mừng tuổi hay tiền lì xì.
8. Khai bút đầu xuân và tục xin chữ
Người Việt Nam vốn coi trọng chữ nghĩa, học hành. Đầu xuân, nhằm vào giờ tốt, học trò khai bút (viết một bài văn hoặc một câu thơ… đầu tiên trong năm) với mong muốn học hành giỏi giang. Cùng với việc khai bút, tục xin chữ cũng là một nét đẹp văn hóa của người Việt.
Lễ khai bút đầu xuân tại Văn Miếu
Học trò xin chữ đầu năm
9. Trò chơi ngày Tết
Nhiều trò chơi dân gian cũng được tổ chức trong ngày Tết như: kéo co, bịt mắt bắt dê, múa võ, đấu vật, thi leo cột mỡ, đập niêu, chọi gà, đánh đu, chơi cờ người….
Đánh đu
Chơi cờ người
10. Những điều nên và không nên làm trong ngày Tết
Ngày đầu năm mà chúng ta càng làm được nhiều điều tốt đẹp thì năm đó càng có nhiều may mắn đến với chúng ta. Vậy học sinh chúng ta nên và không nên làm gì trong dịp Tết để cả năm gặp được nhiều may mắn?
Nên
- Nói lời chúc tốt đẹp đến tất cả mọi người;
- Đến chúc Tết ông bà và người thân;
- Tham gia dọn dẹp, trang trí nhà cửa cùng bố mẹ;
- Cảm ơn và nói những lời chúc tốt đẹp đến người đã mừng tuổi mình;
- Dành thời gian xem lại bài trước khi đến trường.
Không nên
-Làm đổ vỡ đồ vật;
- Cáu giận, cãi nhau với người khác;
- Mở phong bao lì xì trước mặt người khác;
- Chạy sang nhà hàng xóm vào sáng mùng Một Tết;
- Đòi người khác phải mừng tuổi cho mình.
